Fachowe wsparcie dla każdej kobiety, czyli kilka słów o pracy położnej

Wywiad z położną Aleksandrą Nowak

W przekonaniu osób, które nigdy nie korzystały z pomocy położnej, jest ona po prostu osobą, która przyjmuje porody. Czy taka jest prawda? A może to tylko krzywdzący stereotyp?

W społeczeństwie panuje ogólne przekonanie, że rola położnej ogranicza się do przyjmowania na świat dzieci. Inaczej ta sprawa wygląda wśród kobiet, które rodziły – mają one większą świadomość dotyczącą tego zawodu. Jednak większość ludzi młodych, młodzieży czy nawet dorosłych mężczyzn nie zdaje sobie sprawy z tego, na czym on polega. Wiele osób mylnie sądzi, że położna to rodzaj pielęgniarki.

Tak naprawdę nasze kompetencje są bardzo szerokie. Sprowadzają się do sprawowania opieki nad kobietami. Nie są to jednak tylko rodzące kobiety. Zadaniem położnych jest bowiem fachowa opieka nad kobietą od narodzin aż do śmierci. Obecnie zawód położnej wymaga ukończenia studiów wyższych na Uniwersytecie lub Akademii Medycznej. Po skończonych studiach możliwe jest także specjalizowanie się w obrębie opieki ginekologicznej, położniczej lub rodzinnej.

Czy mogłabyś dokładniej opowiedzieć o różnych zadaniach położnej?

Jednym z naszych zadań jest prowadzenie szeroko rozumianej edukacji zdrowotnej. Może ona dotyczyć opieki przedkoncepcyjnej, planowania rodziny. W naukę przed założeniem rodziny można wliczyć chociażby edukację seksualną. Niektóre położne zajmują się edukacją przedporodową, nie tylko w formie szkół rodzenia, lecz także indywidualnych spotkań w ramach edukacji przedporodowej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Naszym zadaniem jest też wsparcie i doszkalanie kobiet w czasie połogu i karmienia piersią. Położna może być obecna w życiu kobiety także później – w okresie menopauzalnym i senium (starości). Prowadzimy również opiekę onkologiczną i edukację kobiet cierpiących na typowo kobiece nowotwory. Opieka ginekologiczna, którą zajmują się położne, opiera się zaś na zwiększaniu świadomości pacjentek w zakresie profilaktyki chorób kobiecych, np. poprzez zachęcanie do samobadania piersi (i uczenie, jak takie badanie wykonać) czy regularnego wykonywania cytologii, mammografii czy USG piersi.

Edukacja zdrowotna obejmuje również rodziny pacjentek. Położna doradza i pokazuje, jak należy zajmować się kobietą po operacji nowotworowej czy w trakcie połogu. Może też zwiększać świadomość dotyczącą przeżywania ciąży, porodu i połogu, nie tylko wśród kobiet, lecz także – ich bliskich.

Do położnej można zgłosić się też w celu prowadzenia ciąży fizjologicznej, czyli przebiegającej bez żadnych komplikacji.

Położne pracujące w szpitalu mogą sprawować opiekę zarówno nad noworodkami na oddziałach neonatologicznych, jak i kobietami w ciąży, rodzącymi i po porodach oraz tych ze schorzeniami ginekologicznymi.

Praca położnej, podobnie jak inne zawody medyczne, wymaga ciągłego doszkalania się. Trzeba aktualizować swoją wiedzę i umiejętności. Żeby być dobrą położną, poza ciągłym doskonaleniem zawodowym, warto być także otwartą na oczekiwania pacjentek.

No właśnie. Zdaje się, że ciągły, bezpośredni kontakt z pacjentem wymaga zdolności interpersonalnych, empatii, a równocześnie siły psychicznej?

Zdecydowanie tak. Zawód położnej nie jest łatwy. W naszej pracy spotykamy się z wieloma sytuacjami, których nie da się przewidzieć. Różne sprawy mogą nas zaskoczyć. Ważne, by zachować przy tym pełne zrozumienie dla pacjentki. Siła psychiczna i empatia są zatem bardzo ważną cechą w tej pracy.

Dlaczego wybrałaś zawód położnej?

Pierwszym kierunkiem studiów, który ukończyłam, było zdrowie publiczne. Studia te uważam za ciekawe, dały mi one dużą wiedzę i ogólny pogląd na ochronę zdrowia. Brakowało mi jednak bezpośredniego kontaktu z drugim człowiekiem, pacjentem. Zawód położnej kojarzył mi się z nowym życiem, nowym człowiekiem, który się pojawia. Równocześnie chciałam pracować z kobietami w szerokim spektrum wieku i sytuacji życiowej. Postanowiłam więc spróbować swoich sił na położnictwie i zobaczyć, czy ten kierunek mnie zainteresuje. Spodobał mi się już od pierwszego roku, więc go ukończyłam. Nie żałuję tej decyzji. Praca z kobietami daje mi dużo satysfakcji. Cieszę się, kiedy mogę pomóc w rozwiązywaniu ich problemów, zmaganiu się z macierzyństwem. Lubię wspierać kobiety w trudnych początkach bycia matką, w problemach z laktacją. Kiedy widzę, że mogę im pomóc, a one są zadowolone, sama odczuwam radość.

Jakie jest najtrudniejsze doświadczenie, z którym musiałaś się zmierzyć jako położna?

Najtrudniejsze sytuacje to te, w których walczy się o życie drugiego człowieka. Na szczęście nigdy nie przydarzyła mi się śmierć matki ani dziecka w trakcie mojej pracy, choć takie sytuacje i w dzisiejszych czasach się zdarzają. Praca, w której liczy się każda sekunda, niewątpliwie jest bardzo stresująca i wymaga pełnego skupienia. Równocześnie jednak, gdy taką sytuację się przetrwa i uda się uratować matkę i dziecko – można odczuć naprawdę dużą satysfakcję.

Warto zaznaczyć, że w warunkach szpitalnych położna nigdy nie zostaje sama w sytuacji zagrożenia życia pacjentki. Opieka nad nią to praca zespołowa – biorą w niej udział w zależności od sytuacji ginekolodzy, położnicy, anestezjolodzy, neonatolodzy czy pielęgniarki.

Było w mojej pracy wiele sytuacji, które mnie poruszyły. Na szczęście jednak zawsze kończyły się pomyślnie.

Czy zawód położnej pomaga Ci w prywatnym życiu?

To, co najbardziej pomogło mi we własnym macierzyństwie, to świadomość tego, jak przebiega poród i połóg, co może nastąpić w różnych momentach tej drogi. Równocześnie jednak moja praca nie uchroniła mnie od zaskoczeń – musiałam tych sytuacji doświadczyć na własnej skórze.

Zawód położnej stał się nieodłączną częścią mojego życia. Mój mąż śmieje się, że gdzie się nie pojawię, tam zaraz zaczynają się sypać pytania położnicze. Rzeczywiście wielu moich znajomych zwraca się do mnie z prośbą o radę. A ja widzę, że naprawdę mogę im pomóc.

Bardziej Cię to denerwuje, czy cieszy?

Nigdy mnie to nie denerwuje. Dobrze, że ludzie korzystają z mojego doświadczenia. Mogą w ten sposób zwiększać swoją świadomość, wiedzą, gdzie się udać z danym problemem. Cieszę się, że mogę im pomóc.