Jak wspierać rozwój poczucia własnej wartości u dziecka cz.I
Poczucie własnej wartości ma ogromny wpływ na życie każdego człowieka, jest niezbędne dla zdrowego rozwoju. Daje również siłę, by zmierzyć się z życiowymi wyzwaniami.
Czym jest poczucie własnej wartości i jaki wpływ ma na ludzkie życie?
Poczucie własnej wartości to przekonanie o tym, że:
- jesteśmy w stanie stawić czoła wyzwaniom, które pojawiają się w naszym życiu,
- posiadamy zdolność racjonalnego myślenia i właściwego interpretowania rzeczywistości,
- mamy prawo do szczęścia,
- zasługujemy na to, aby zaspakajać swoje potrzeby i pragnienia,
- efekty naszego wysiłku są warte docenienia.
Niskie poczucie własnej wartości często prowadzi do stałego i silnego odczuwania stresu oraz rozwinięcia się zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia odżywiania, depresja czy myśli i tendencje samobójcze. Tego typu problemy mogą utrudniać wykonywanie codziennych czynności, jak chodzenie do szkoły czy pracy. Warto także podkreślić, że podwyższa to ryzyko pojawienia się chorób somatycznych – otyłości, chorób serca czy chronicznych chorób nerek.
Skąd się bierze poczucie własnej wartości?
Z badań wynika, że poczucie własnej wartości u dziecka jest oparte na 4 głównych czynnikach: relacja z rodzicami/rodzicem, sposób radzenia sobie z negatywnymi emocjami, samoakceptacja i zachowanie społeczne. Czy oznacza to, że ja jako rodzic mam wpływ na poczucie własnej wartości u mojego dziecka? Jak najbardziej! Rodzina i otoczenie mają ogromny wpływ na rozwój poczucia własnej wartości u dziecka. Kształtuje się je również dzięki głębokim więziom w relacjach interpersonalnych.
Głęboka więź charakteryzuje się tym, że dziecko:
- czuje się doceniane i wspierane w nieoceniający sposób,
- w razie potrzeby może liczyć na to, że ktoś je uspokoi,
- jest akceptowane takie, jakie jest,
- może swobodnie przeżywać i pokazywać swoje emocje,
- ma poczucie bezpieczeństwa,
- jest pewne, że bliskiej osobie zależy, żeby je zrozumieć.
Praktyczne rady
Co robić na co dzień, aby wzbudzić w dziecku zdrowe poczucie własnej wartości? Jak sprawić, by nie poczuło się gorsze od innych?
- Zawsze przyjmuj prezenty (laurki, wycinanki itd.) od dziecka. Są one jego sposobem na okazywanie miłości.
- Zawsze odwzajemniaj uściski i nie wstrzymuj spontanicznych „czułych przepychanek”.
- Unikaj sztywności i oficjalności w komunikacji z dzieckiem.
- Zawsze bierz na poważnie uczucia swojego dziecka.
- Unikaj krytykowania dziecka przy innych lub postaraj się je zminimalizować.
- Unikaj krytykowania dziecka pod wpływem silnych negatywnych emocji (np. złości).
- Zachowaj równowagę w dyscyplinowaniu – pamiętaj, żeby na każdą negatywną informację zwrotną przypadało kilka komunikatów pozytywnych.
- Zadbaj o bezpieczną, wspierającą atmosferę – jeśli dziecko będzie się czuć akceptowane, krytyka będzie motywować je do zmian.
- Zamiast mówić, czego dziecko nie zrobiło (np. nie pozmywało po śniadaniu), mów konkretnie o swoich oczekiwaniach (np.: „chciałbym, żebyś zmywał po sobie, jak zjesz śniadanie”).
- Zwracaj dziecku uwagę tylko na to, na co naprawdę ma wpływ i zawsze uzasadniaj swoją krytykę.
- Nigdy nie zawstydzaj dziecka.
W drugiej części artykułu opowiemy, dlaczego właśnie taka postawa rodzica może pomóc Twojemu dziecku. Wytłumaczymy mechanizm kształtowania się poczucia własnej wartości i spróbujemy skłonić Cię do refleksji nad sposobem komunikacji z dzieckiem. Przeczytaj tutaj.
